[Als je liever luistert naar dit artikel, klik dan HIER]
‘Overstuurbaarheid’ als positie
Enkele maanden geleden werd ik aangegrepen door enkele zinnetjes in een boek van Jacques Derrida (Hospitalité, Volume 1).
Hij heeft het er over het begrip zorg(zaamheid).
(In het Frans: ‘sollicitude’. In het Engels: ‘care’ maar ook ‘sollicitude’. )
Hij spreekt over de Latijnse stam van dat woord.
(‘sollicitus’ en ‘sollus’)
Uit die stam leidt hij af dat de kern van zorg/zorgzaamheid is:
ongerustheid, bezorgd zijn, overhoop gehaald worden, bang zijn dat X gaat gebeuren.
Dus niet zachte, tedere, liefdevolle gevoelens en gebaren maar ‘overhoop gehaald worden’.
Dat haalde me overhoop.
Ik was er blij mee.
De oversturige, bezorgde gevoelens die ik ervaar in de context van mijn werk zijn gepast! Ze betekenen dat ik me op de juiste plek bevind. In de juiste positie.
‘Ahaa!’
Het ideaal van de evenwichtige hulpverlener.
Dit maakt een verschil, merk ik.
Het maakt die ongerustheid, angstigheid, overstuur(baar)heid, raakbaarheid beter te dragen.
Ik heb nu door dat er ergens in de (culturele) lucht een ideaal hangt van
de gelijkmoedige, evenwichtige, in-zichzelf-een-centrum-van-rust-ervarende hulpverlener.
Een ideaal met een normatief gehalte: ‘zo zou je eigenlijk moeten zijn’.
Daardoor voel je je – en dat komt bovenop het ongemakkelijke van de raakbaarheid van dat moment – tekortschieten.
Alsof je té gevoelig zou zijn, té persoonlijk betrokken, alsof je te weinig grenzen zou ‘hebben’.
Die enkele zinnetjes over de stam van ‘sollicitude’.
Ik kan nu makkelijker begrip en zelfs waardering brengen bij de positie van ‘overstuurbaarheid’.
Vriendelijke groeten,
Johan Van de Putte
Het stuk over sollicitude:
La sollicitude, comme sollicitudo, c’est, comme sollicitus (de sollus et cieo), l’être sollicité au sens de l’être-remué, mis en mouvement, en citation (qui veut dire mouvement) dans son entièreté; être sollicitus, c’est être constamment et totalement, sans cesse remué, agité, sans repos, inquiet, anxieux. “Sollicitum habere aliquem“, c’est tenir quelqu’un dans l’inquiétude, donner de l’inquiétude à quelqu’un (l’expression se trouve chez Cicéron [Pro Sestio, 25] qui dit ailleurs [Pro Murena, 88] que, l’exemple est ici intéressant, “la mère angoissée appréhende de voir: mater sollicita est, ne […] conspiciat“, la mère angoissée est soucieuse de ne pas voir, elle se donne du souci pour ne pas voir, en vue de ne pas voir, etc.(Hospitalité, Volume 1, Séminaire (1995-1996), Jacques Derrida)
Nieuwsbrief
Een mailtje na een nieuw artikel?
